Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Một trường hợp uốn ván thể toàn thể nặng kèm suy đa cơ quan vừa được Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cứu sống thành công trong gang tấc. Nam bệnh nhân 58 tuổi đến từ Hải Phòng đã trải qua quá trình điều trị kéo dài, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa và hệ thống hồi sức tích cực. Các bác sĩ đánh giá đây là một trong những ca bệnh đặc biệt nguy kịch, tiên lượng tử vong rất cao, nhưng đã hồi phục ngoạn mục nhờ xử trí kịp thời và đúng hướng.

Bệnh nhân V.V.N được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng cấp cứu với các dấu hiệu điển hình của uốn ván thể toàn thể nặng. Cơ thể ông co cứng toàn thân, hàm khít chặt, thường xuyên lên cơn co giật kèm chẹn ngực do co cứng cơ hô hấp. Trong những cơn này, bệnh nhân ngưng thở và tím tái, rơi vào tình trạng đe dọa tính mạng. Toàn bộ cơ thể liên tục sốt cao, mệt mỏi, suy kiệt. Kèm theo đó, bệnh nhân có biểu hiện suy đa cơ quan do nhiễm khuẩn nặng.

Trước khi nhập viện, bệnh nhân bị tai nạn lao động dẫn đến chấn thương nghiêm trọng vùng tay phải. Tuy nhiên, sau chấn thương, ông không được tiêm phòng uốn ván – một yếu tố nguy cơ rõ ràng trong bối cảnh tổn thương bẩn, sâu và nhiễm trùng. Chỉ vài ngày sau, vùng tay phải sưng tấy dữ dội, đỏ, nóng, phù nề nghiêm trọng, nổi phồng, rỉ dịch mủ có mùi hôi. Cẳng – bàn tay phải của bệnh nhân sưng to gần gấp đôi bên còn lại. Đồng thời, bệnh nhân liên tục sốt cao và đau nhức toàn thân. Khi đến bệnh viện, ông đã suy kiệt hoàn toàn.

Ngay tại thời điểm nhập viện, bệnh nhân xuất hiện cơn chẹn ngực kèm theo tím tái và được bác sĩ cấp cứu mở khí quản khẩn cấp, đặt ống thở máy xâm nhập để duy trì hô hấp. Nhận thấy tình trạng đặc biệt nguy kịch, Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã tiến hành hội chẩn liên chuyên khoa ngay trong đêm. Chẩn đoán xác định đây là một trường hợp uốn ván thể toàn thể nặng, đi kèm sốc nhiễm khuẩn do viêm mô bào cẳng – bàn tay phải. Diễn biến bệnh tiến triển nhanh chóng và phức tạp, với suy đa cơ quan, tổn thương mô sâu, nguy cơ tử vong rất cao nếu không được can thiệp đồng bộ.

Ngay trong ngày nhập viện, các bác sĩ quyết định phẫu thuật cấp cứu để làm sạch ổ nhiễm trùng. Ekip phẫu thuật đã mở rộng tổn thương, bơm rửa mô hoại tử, hút mủ, kết hợp xương và đặt dẫn lưu để kiểm soát ổ viêm. Song song với can thiệp ngoại khoa, bệnh nhân được hồi sức tích cực bằng thở máy xâm nhập, kháng sinh phổ rộng, an thần và giãn cơ để kiểm soát các cơn co giật cũng như tình trạng tăng trương lực cơ do uốn ván gây ra.

ThS.BS Nguyễn Kim Anh, người trực tiếp điều trị ca bệnh, cho biết: “Sau 3 tuần điều trị tích cực, bệnh nhân đã thoát khỏi tình trạng nguy kịch, hết sốt, không còn co cứng cơ, tay chân bắt đầu cử động tốt, ăn uống trở lại, nói chuyện được”. Cũng theo bác sĩ Kim Anh, bệnh nhân đã có thể tự thở, được rút mở khí quản thành công và được xuất viện trong trạng thái tỉnh táo, ổn định. Mặc dù cần tiếp tục theo dõi và phục hồi chức năng vận động, nhưng đây là một trường hợp sống sót kỳ diệu nhờ sự phối hợp điều trị chặt chẽ giữa các chuyên khoa, đặc biệt là chuyên ngành hồi sức truyền nhiễm và ngoại khoa kiểm soát nhiễm trùng.

Trường hợp bệnh nhân V.V.N là lời nhắc nhở nghiêm túc về mối nguy hiểm của bệnh uốn ván – một bệnh lý nhiễm trùng cấp tính do độc tố của vi khuẩn Clostridium tetani, thường xâm nhập qua các vết thương ngoài da, đặc biệt là các vết thương sâu, nhiễm bẩn, bị bỏ sót hoặc xử lý không đúng cách. Điều đáng tiếc là trong rất nhiều trường hợp, người bệnh hoặc nhân viên y tế tuyến đầu vẫn còn chủ quan, bỏ qua bước tiêm phòng sau chấn thương – yếu tố có thể phòng ngừa bệnh hoàn toàn.

Bác sĩ Kim Anh nhấn mạnh không chỉ tai nạn giao thông hay chấn thương nặng mới cần tiêm phòng. Những vết xước, vết thương do dẫm phải đinh, vật sắc nhọn han gỉ, vết cắn động vật hoặc tiếp xúc với đất bẩn cũng có thể là “cửa ngõ” để vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Trong sinh hoạt, lao động hàng ngày, người dân không nên chủ quan với những vết thương tưởng chừng nhỏ. Những vết thương tưởng chừng nhỏ nếu không được xử lý đúng cách, đặc biệt là các vết thương sâu, dính bẩn bẩn đều có nguy cơ mắc uốn ván.

Bác sĩ cũng khuyến cáo thêm: “Sau khi bị các vết thương có nguy cơ nhiễm trùng uốn ván (vết thương lớn, vết thương sâu bẩn, vết thương ở vị trí dễ nhiễm bẩn), hãy đến cơ sở y tế để được xử trí và tiêm phòng uốn ván càng sớm càng tốt – tốt nhất trong vòng 24 giờ đầu”.

Bệnh uốn ván hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu để loại bỏ độc tố đã gắn vào thần kinh. Vì vậy, biện pháp hiệu quả nhất vẫn là dự phòng chủ động bằng vaccine. Việc tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch, đặc biệt là sau các vết thương có nguy cơ cao, là cách duy nhất để ngăn chặn biến chứng nguy hiểm của bệnh. Ngoài ra, với người từng mắc uốn ván, khả năng miễn dịch không được tạo ra sau nhiễm bệnh, nên vẫn cần tiêm phòng đầy đủ sau khi hồi phục.

Phòng Truyền thông Y tế

Huyền Thị Lê