Từ ca ghép tạng đầu tiên (ghép thận) của Việt Nam thực hiện năm 1992 với sự hỗ trợ của chuyên gia nước ngoài, thì đến nay, sau hơn 20 năm, Việt Nam đã hoàn toàn làm chủ được kỹ thuật khó này, thậm chí cải tiến quy trình phù hợp hơn với điều kiện thực tế, giúp hiệu quả điều trị bệnh tốt hơn.

Ghép tạng tại Việt Nam: Từ 'người đi học' đến làm chủ kỹ thuật - Ảnh: VGP

Bên lề hội nghị Khoa học Quốc tế về vai trò của ngoại khoa và ghép tạng trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu năm 2025, tổ chức ngày 1/11 với sự tham dự của hơn 500 chuyên gia, bác sĩ và nhà nghiên cứu hàng đầu trong và ngoài nước, TS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chia sẻ, hiện nay, ghép tạng là một trong những kỹ thuật khó nhất, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và nhuần nhuyễn của nhiều chuyên khoa ở trình độ rất cao, từ hồi sức, gây mê, phẫu thuật, đến dược lý và chăm sóc sau ghép.

TS Dương Đức Hùng lấy một ví dụ điển hình từ hồi sức ghép tạng, tức là hồi sức tạng để ghép và hồi sức tạng sau khi ghép cho bệnh nhân. Quá trình này rất khác so với kỹ thuật hồi sức thông thường, đặc biệt là việc thăm dò về nội khoa trước ghép và sau ghép để điều chỉnh dược lý làm thuốc sau ghép, giúp duy trì tạng ghép hoạt động tốt và lâu dài. Tất cả các quy trình đều cần sự phối hợp nhuần nhuyễn, chặt chẽ của rất nhiều chuyên khoa.

Nhìn lại hành trình 20 năm, đặc biệt là 10 năm gần đây, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức nhận định, lĩnh vực y tế của Việt Nam phát triển rất nhanh, nhiều kỹ thuật đã tiệm cận với mặt bằng chung của thế giới.

Trong đó, lĩnh vực ghép tạng có sự phát triển rất lớn. Từ những ca ghép tạng đầu tiên được triển khai (ghép thận năm 1992), sau đó là ghép gan, tim, Việt Nam đều có sự hỗ trợ, giúp đỡ của các chuyên gia nước ngoài. Nhưng đến nay, chúng ta hoàn toàn làm chủ được nhiều kỹ thuật hiện đại.

Đáng chú ý, trong quá trình triển khai, các y bác sĩ đã vận dụng những thay đổi rất phù hợp, khoa học hơn và sát với thực tế của Việt Nam hơn, trong khi hiệu quả điều trị, chăm sóc bệnh nhân được nâng cao đáng kể.

TS Dương Đức Hùng lấy dẫn chứng, một ca ghép gan triển khai tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã rút ngắn từ 12 - 14 còn khoảng 6 - 7 tiếng. Sau ghép, nhiều bệnh nhân phục hồi, hiệu quả điều trị được nâng cao.

Theo thống kê, đến nay, Việt Nam đã thực hiện ghép 6 loại bộ phận cơ thể người với tổng số ca ghép là 9.805 ca, trong đó chủ yếu là ghép thận với 8.904 ca, ghép gan 754 ca, ghép tim 126 ca, ghép phổi 13 ca, chi trên 3 ca, ghép ruột 2 ca và hàng trăm ca ghép mô (giác mạc, da, tế bào gốc…).

Ngoài các bệnh viện lớn thực hiện ghép tạng, nhiều bệnh viện tỉnh, thậm chí vùng sâu vùng xa, cũng đang được chuyển giao kỹ thuật ghép tạng. Mới đây nhất, BVĐK tỉnh Lào Cai đã triển khai ghép thận từ người hiến chết não từ năm 2024…

Liên quan đến Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác (ban hành năm 2007), nhiều chuyên gia tại hội nghị cho rằng, một số nội dung của Luật đã lạc hậu, không còn phù hợp với điều kiện thực tế hiện tại.

Ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết, hiện nay Bộ Y tế đang xây dựng dự án Luật Hiến mô tạng sửa đổi nhằm tạo hành lang pháp lý, bổ sung các quy định để tăng nguồn tạng hiến, cứu sống thêm nhiều người bệnh đang cần ghép tạng.

Luật cũng dự kiến ban hành các danh mục chi phí về hiến ghép, nguồn từ BHYT, ngân sách nhà nước và các nguồn tài trợ hợp pháp. Việc hoàn thiện Luật cũng sẽ giúp chuẩn hóa các quy trình, thúc đẩy ngành hiến tạng ở Việt Nam phát triển hơn.

(Nguồn: baochinhphu.vn)