Bộ Y tế nhận được Công văn số 1099/UBDNGS15 ngày 29/7/2025 của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát về việc đề nghị trả lời kiến nghị của cử tri gửi tới sau kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, trong đó cử tri tỉnh Gia Lai có kiến nghị:

Bộ Y tế xin trả lời đối với kiến nghị liên quan đến lĩnh vực quản lý của ngành Y tế, cụ thể như sau:

1. Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định (cũ) đã kiến nghị Bộ Y tế xem xét cho phép bác sĩ (có chứng chỉ hành nghề chuyên môn khoa hệ nội, nội - nhi đang công tác tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn) được khám và kê đơn thuốc điều trị ngoại trú cho bệnh nhân tâm thần kinh theo chỉ định tại hồ sơ bệnh án ngoại trú của Bệnh viện Tâm thần với số lượng thuốc sử dụng tối đa 30 ngày và được Quỹ bảo hiểm y tế thanh toán. Trong trường hợp nếu có chỉ định thuốc điều trị đặc hiệu phát sinh thì Trạm y tế sẽ chuyển bệnh nhân trở lại Bệnh viện Tâm thần để tái khám và chỉ định thuốc theo quy định. Vấn đề này Bộ Y tế trả lời (Văn bản số 289/BYT-VPB1 ngày 18/01/2024 của Bộ Y tế về việc trả lời kiến nghị của cử tri trước Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV) sẽ tiếp tục nghiên cứu để có những hướng dẫn liên quan đến việc quản lý điều trị ngoại trú cho bệnh nhân tâm thần cũng như các đối tượng người bệnh mãn tính khác khi đã được chỉ định, điều trị ổn định ở bệnh viện tuyến trên thì sẽ tiếp tục được theo dõi điều trị tại tuyến cơ sở nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh. Tuy nhiên, đến nay Bộ Y tế vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể đối với vấn đề này. Cử tri tiếp tục đề nghị Bộ Y tế sớm có hướng dẫn liên quan để tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh trong việc điều trị.

Nhóm bệnh tâm thần (mã ICD-10 từ F00 đến F99) thuộc giai đoạn đã được chẩn đoán xác định, điều trị ổn định được quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư số 01/2025/TT-BYT ngày 01/01/2025 của Bộ Y tế, hướng dẫn chi tiết và thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế.

Theo khoản 2, Điều 10, Thông tư số 01/2025/TT-BYT, đối với các bệnh mạn tính trong danh mục tại Phụ lục IV, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ban đầu nơi người bệnh đăng ký bảo hiểm y tế có trách nhiệm tổ chức điều trị, quản lý, theo dõi theo đúng hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.

Cụ thể, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ban đầu sẽ thực hiện khám bệnh theo hướng dẫn trong hồ sơ chuyển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; cấp thuốc theo đơn, thiết bị y tế thuộc phạm vi chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế định kỳ theo hướng dẫn trong hồ sơ chuyển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Việc khám định kỳ quy định tại điểm này được tính là 01 lần khám bệnh, chữa bệnh.

Trường hợp người bệnh có phát sinh các bệnh hoặc triệu chứng mà cần khám bệnh, chỉ định, thực hiện dịch vụ kỹ thuật, kê đơn thuốc, chỉ định thiết bị y tế thì cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp ban đầu nơi người bệnh đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu thực hiện theo năng lực chuyên môn, phạm vi hoạt động chuyên môn, danh mục dịch vụ kỹ thuật của cơ sở đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hoặc chuyển người bệnh đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế khác theo quy định của pháp luật.

Trên cơ sở các quy định nêu trên, đối với việc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện khám và cấp thuốc ngoại trú định kỳ theo hướng dẫn trong hồ sơ chuyển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thì không yêu cầu bác sĩ có chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề có phạm vi hành nghề chuyên khoa tâm thần.

2. Tình trạng quá tải tại bệnh viện tuyến trên vẫn phổ biến, khiến người bệnh phải chờ đợi lâu, ảnh hưởng đến chất lượng điều trị; chênh lệch về điều kiện khám chữa bệnh giữa các tuyến, nhất là tuyến cơ sở vẫn khá lớn do hạn chế về nhân lực, trang thiết bị và kỹ thuật chuyên sâu; ngoài ra, thủ tục hành chính trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế vẫn còn phức tạp, gây khó khăn cho người dân, nhất là người già, người bệnh nặng hoặc vùng sâu vùng xa. Đề nghị có giải pháp khắc phục.

Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ ban hành và triển khai nhiều đề án, chương trình trọng điểm như Đề án Giảm quá tải bệnh viện giai đoạn 2013 – 2020; Đề án Bệnh viện vệ tinh; chính sách luân phiên cán bộ y tế tuyến trên hỗ trợ tuyến dưới để giải quyết tình trạng quá tải bệnh viện. Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, hệ thống y tế đã đạt được những kết quả tích cực. Số lượng bệnh viện tăng từ 1.415 vào năm 2014 lên 1.643 vào năm 2023; số giường bệnh thực kê tăng hơn 41% từ 288.496 giường năm 2014 lên 409.244 giường năm 2022. Công suất sử dụng giường bệnh tại các bệnh viện tuyến trung ương đã giảm từ trên 100% (năm 2014) xuống còn khoảng 80% (năm 2022). Bên cạnh đó, nhiều kỹ thuật chuyên sâu đã được chuyển giao về tuyến dưới, giúp giảm tình trạng người bệnh phải chuyển tuyến không cần thiết.

Ngoài ra, Bộ Y tế tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo hướng lấy người bệnh làm trung tâm với các giải pháp cụ thể như: (1) thúc đẩy áp dụng bệnh án điện tử theo chỉ đạo của Thủ tướng tại Chỉ thị số 07/CT-TTg về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022–2025, tầm nhìn đến năm 2030; (2) ban hành Thông tư số 26/2025/TT-BYT ngày 30/6/2025 quy định chi tiết việc kê đơn điều trị ngoại trú cho người có thẻ bảo hiểm y tế, tạo cơ sở để kéo dài thời hạn cấp thuốc đối với bệnh mạn tính trong phạm vi cho phép, góp phần giảm thủ tục và việc đi lại của người bệnh; (3) ban hành nhiều quyết định chuẩn hóa danh mục dùng chung trong khám, chữa bệnh nhằm thống nhất dữ liệu, tăng cường liên thông và giảm tối đa yêu cầu bổ sung hồ sơ; (4) triển khai các giải pháp hỗ trợ như đặt lịch khám trực tuyến và thanh toán không dùng tiền mặt.