Xuất bản thông tin Xuất bản thông tin

Qua công tác cấp cứu điều trị người bệnh tại các bệnh viện, có một dạng cấp cứu y khoa thường bị người dân xem nhẹ đó là tai nạn hóc dị vật, dù thực tế hậu quả của nó là nghiêm trọng. Dị vật nếu không được can thiệp kịp thời không chỉ gây tổn thương trực tiếp và còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nặng nguy hiểm.

Bác sĩ thăm khám bệnh nhân gặp sự cố hóc dị vật đường tiêu hóa.

Thoát hiểm trong gang tấc

Các bác sĩ tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định vừa tiến hành nội soi thành công cho một nữ bệnh nhân thoát khỏi nguy hiểm do tai nạn hóc xương cá khi ăn cơm. Chị P. cho biết ban đầu khi mắc xương, có tâm lý chủ quan nghĩ rằng sẽ tự hết. Tuy nhiên 3 ngày sau, cơ thể bắt đầu cảm nhận từng cơn đau ngực buốt ra sau lưng kèm theo triệu chứng sốt. Chị đã đến bệnh viện để kiểm tra. Kết quả chụp CT cho thấy mẫu xương đã cắm sâu vào thực quản gây áp-xe phổi. Ê-kíp bác sĩ đã kịp thời nội soi lấy ra dị vật dài 18mm, sắc nhọn.

Mẫu xương cá được lấy ra từ thực quản của nữ bệnh nhân ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Bác sĩ Ngô Quang Duy, Phó Khoa Ngoại tiêu hóa, Bệnh viện Nhân dân Gia Định chia sẻ nhận định ban đầu: “Đây là tình huống hóc dị vật phức tạp vì xương dài, sắc nhọn, nằm ở vị trí khó tiếp cận. Nếu không lấy được qua nội soi thì phải mổ hở với nhiều nguy cơ và tốn kém hơn”.

Cũng tại Bệnh viện này, các bác sĩ đã nội soi kịp thời, lấy ra ngoài mẫu xương gà nằm ở hành tá tràng của một bệnh nhân nam 47 tuổi.

Hình ảnh nội soi mẫu xương gà nằm ở hành tá tràng người bệnh.

Thực tế cho thấy chỉ với một mẫu xương nhỏ tưởng chừng như vô hại nhưng khi lọt vào đường tiêu hóa hoặc đường thở, có thể trở thành sát thủ thầm lặng, gây biến chức nguy hiểm, đe dọa tính mạng của người bệnh nếu không được xử lý kịp thời.

Một trường hợp hy hữu khác, gần một năm nay, ông K. 56 tuổi, ngụ tỉnh Tây Ninh tìm đến nhiều cơ sở y tế để thăm khám về tình trạng ho kéo dài, nhưng tình hình không có chuyển biến tích cực. Sau nhiều lần đắn đo, người nhà đã đưa ông đến Bệnh viện đa khoa Xuyên Á Long An để kiểm tra chuyên sâu.

Dị vật là hạt trái cây Sapoche nằm sâu trong phế quản của bệnh nhân nam gần 1 năm.

Kết quả cho thấy trong lồng ngực của người bệnh có dị vật hình bầu dục, kích thước khoảng 5,5x7x14,5mm nằm trong phế quản góc bên phải. Trải qua ca chỉ định nội soi, các bác sĩ đã lấy ra ngoài dị vật là hạt trái cây.

Bác sĩ Trương Minh Hiếu, Trưởng khoa Nội soi, Bệnh viện đa khoa Xuyên Á Long An cho biết, dị vật nằm sâu trong phế quản, bao quanh là lớp màng trắng, vùng niêm mạc xung quanh bị phù nề dễ chảy máu.

"Nguy hiểm hơn, nếu tiếp tục để lâu, dị vật có thể bám chắc và sâu hơn gây nên hậu quả nặng nề như nhiễm trùng đường hô hấp, áp-xe phổi, tràn mủ màng phổi, giãn phế quản... những biến chứng này không chỉ gây khó khăn cho việc điều trị mà còn ảnh hưởng lâu dài tới chức năng hô hấp của người bệnh", bác sĩ Hiếu cảnh báo.

Ghi nhận tại nhiều bệnh viện ở Thành phố Hồ Chí Minh, tình trạng tai nạn do hóc dị vật thời gian qua xảy ra khá phổ biến với nhiều lứa tuổi mắc phải. Đơn cử, cách đây khoảng 4 tháng, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố đã tiếp nhận, cấp cứu kịp thời bé 22 tháng tuổi bị hóc hạt dưa khiến đường hô hấp gần như bị tắc hoàn toàn và một ca bệnh nhi 5 tuổi nuốt phải viên nam châm. Rất may mắn cả hai được y bác sĩ can thiệp kịp thời.

Tương tự, thống kê của Bệnh viện Nhi đồng 2, mỗi năm Khoa Tiêu hóa còn tiếp nhận khoảng 250-300 trường hợp cấp cứu liên quan dị vật tiêu hóa hoặc tình trạng trẻ uống nhầm hóa chất.

Không thể xem nhẹ

Các bác sĩ cho biết, khoảng 90% các dị vật đường tiêu hóa có thể tự đào thải tự nhiên nhưng phần còn lại nếu mắc kẹt có thể gây thủng, chảy máu, áp-xe, rò tiêu hóa.

Riêng đối với đường thở, mức độ nguy hiểm cao hơn vì dễ gây suy hô hấp cấp. Đặc biệt, không ít trường hợp không biết mình đã nuốt hoặc hít phải dị vật. Khi xảy ra biến chứng mới đi khám, gây khó khăn cho công tác điều trị vì nguy cơ di chứng cao hơn và còn gây tốn kém chi phí.

Thực tế cho thấy, những đối tượng dễ bị tổn thương nhất chính là nhóm khó tự bảo vệ mình như: trẻ em, người già, người có bệnh nền thần kinh hoặc suy giảm nhận thức.

Bệnh nhân K. phục hồi sức khỏe sau ca mổ nội soi tại Bệnh viện Xuyên Á Long An.

Để phòng ngừa xảy ra tai nạn do hóc dị vật, bác sĩ Hiếu lưu ý: “Cần ăn chậm, nhai kỹ, không vừa ăn vừa trò chuyện, cười đùa hoặc nằm. Đối với trẻ nhỏ phải có người lớn giám sát khi ăn, tránh cho trẻ ăn thực phẩm tròn, cứng, nhỏ dễ lọt vào đường thở hoặc đường tiêu hóa. Đối với người cao tuổi khó nuốt, nên sử dụng thức ăn mềm hoặc đã nghiền nhỏ”.

Trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu hoặc triệu chứng bất thường sau khi ăn như đau ngực, khó nuốt, buồn nôn, ho kéo dài… cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám. Đặc biệt không tự áp dụng mẹo vặt dân gian để xử lý tình huống tai nạn.

Hóc dị vật chỉ xảy ra trong tích tắc nhưng hậu quả để lại sẽ nặng nề nếu không được xử lý kịp thời, đúng cách. Dạng tai nạn này không chừa một ai, chỉ một phút bất cẩn hay chủ quan cũng có thể đẩy người bệnh vào tình huống nguy kịch.

Phòng bệnh do đó vẫn là giải pháp phù hợp và hiệu quả nhất. Mỗi người cần cẩn trọng ngay từ bàn ăn, nên tự trang bị kiến thức nhận biết dấu hiệu bất thường để có thể hành động đúng lúc khi gặp tình huống khẩn cấp. Đây được xem là chìa khóa để chủ động tự bảo vệ sức khỏe.

Nguồn: nhandan.vn

Huyền Thị Lê